تأیید تلویحی سخنگوی دولت بر اجرای طرح سهنرخی
در تازهترین اظهار نظر رسمی، سخنگوی دولت در گفتوگویی تلویحاً وجود نرخ سوم بنزین را تأیید کرده و اعلام کرد دولت هنوز درباره زمان اجرای رسمی بنزین سهنرخی به جمعبندی نهایی نرسیده است. این موضع، نخستین اظهار نظر صریح و رسمی در تداوم اصلاحات قیمتی بنزین در ماههای اخیر به شمار میرود و نشان میدهد روند تصمیمگیری در اینباره وارد فاز نهایی شده است.
بر اساس توضیحات مهاجرانی، سهمیههای اول و دوم بنزین برای دارندگان خودروهای شخصی تغییری نخواهد کرد؛ یعنی ۶۰ لیتر با نرخ ۱۵۰۰ تومان و ۱۰۰ لیتر با نرخ ۳۰۰۰ تومان همچنان پابرجاست. اما تصمیم اصلی مربوط به قیمت بنزین خودروهای لوکس، مناطق آزاد و خودروهای دولتی خواهد بود؛ گروهی که به گفته وی، مشمول اصلاح نرخ سوم خواهند شد و زمان اجرای این بخش از طرح بهزودی اعلام میشود.
سخنگوی دولت تأکید کرده است که هدف از اصلاح الگوی قیمتگذاری بنزین، جلوگیری از قاچاق گسترده سوخت و هدررفت منابع ارزی کشور است. او با اشاره به هزینه واقعی تولید و توزیع بنزین که برای دولت بیش از سی هزار تومان در هر لیتر تمام میشود، گفته است:
«درست نیست که سوختی که برای دولت چنین هزینهای دارد، عملاً بهصورت رایگان از کشور قاچاق شود.»
در واقع، سیاست سهنرخی شدن بنزین قرار است با تمرکز بر منطقهبندی مصرف و سطح دارایی خودروها اجرا شود تا ضمن حفظ یارانه برای مصرف کوچک خانوارها، در بخشهای غیرضروری تعدیل قیمتی شکل گیرد. کارشناسان اقتصادی معتقدند اجرای نرخ سوم در خودروهای لوکس و مناطق آزاد نهتنها بار مالی دولت را کاهش میدهد، بلکه میتواند به کنترل قاچاق و شفافیت مصرف سوخت نیز کمک کند.
بر اساس ارزیابیهای رسمی، در حال حاضر بیش از ۱۰ میلیون خودرو در کشور سهمیه یارانهای دریافت میکنند اما بخشی از این سوخت، بهویژه در استانهای مرزی، با قیمتهای بسیار پایین، از مسیر قاچاق خارج میشود. از همین رو، دولت در پی طراحی مکانیزمی است که هم یارانه ملی حفظ شود و هم عدالت قیمتی بین گروههای مصرفکننده برقرار شود.
به نظر میرسد تصمیم نهایی درباره بنزین سهنرخی در فاز نخست تنها خودروهای لوکس، دولتی و ثبتشده در مناطق آزاد را شامل شود و سهمیه خانوارهای معمولی بدون تغییر ادامه یابد. منابع نزدیک به وزارت نفت نیز تأکید کردهاند که هدف اصلی دولت تنظیم بازار سوخت، جلوگیری از نشت یارانه و کاهش فشار مالی بر بودجه انرژی است.