بانک مرکزی ایران با هدف تنظیم عرضه و تقاضای طلا و تقویت شفافیت در معاملات، اعلام کرد که در نیمه دوم آبانماه دو مرحله حراج سکه در مرکز مبادله ارز و طلای ایران برگزار خواهد شد. بر اساس اطلاعیه رسمی منتشر شده، تاریخهای تعیینشده برای این حراجها ۱۴ آبان و ۲۱ آبان ۱۴۰۴ است، و در هر دو مرحله سکههای تمام بهار آزادی با سال ضرب ۱۳۸۶ عرضه خواهد شد.
این تصمیم بخشی از طرح گسترده بانک مرکزی برای مدیریت هوشمند عرضه در بازار سکه و تثبیت انتظارات قیمتی به شمار میرود. طبق سازوکار جدید، حراجها بهصورت رقابتی برگزار میشوند و متقاضیان واجد شرایط میتوانند طبق مقررات مرکز مبادله، در این فرآیند شرکت کنند.
پیشفروش جدید سکه با سال ضرب ۱۴۰۳
علاوه بر دو حراج مزبور، بانک مرکزی از پیشفروش قطعی مسکوکات طلای ضرب سال ۱۴۰۳ نیز خبر داده است؛ این پیشفروش به روش حراج و با سررسید ۳۰ بهمن ۱۴۰۴ انجام میشود. طبق اطلاعیه رسمی، بازه زمانی برای واریز وجه و ثبت سفارش از ۲۴ تا ۲۶ آبان ۱۴۰۴ تعیین شده است.
برآوردها نشان میدهد این اقدام بهطور همزمان دو هدف اصلی را دنبال میکند:
۱) مدیریت تقاضای فصلی بازار سکه که در آستانه زمستان معمولاً افزایشی است؛
۲) کنترل جریان نقدینگی غیرمولد از سمت بازار آزاد و هدایت آن به مسیر معاملات رسمی.
در واقع، بانک مرکزی با ارائه گزینههای رسمی خرید و پیشفروش، تلاش دارد جذابیت سفتهبازی در بازار غیرشفاف طلا را کاهش دهد و حجم معاملات قانونی در مرکز مبادله را افزایش دهد.
اهمیت ضربهای مختلف و تأثیر بر قیمت بازار
سکههای ضرب سال ۱۳۸۶ در سالهای گذشته بهعنوان شاخص فنی معاملات بازار نقد شناخته میشوند؛ در حالی که مسکوکات ضرب ۱۴۰۳ هنوز بهصورت گسترده وارد بازار نشده و میتوانند مبنای جدیدی برای تعیین نرخ سکه باشند. در نتیجه انتظار میرود تقاضا برای حراجهای ۱۴ آبان و ۲۱ آبان بیش از دورههای قبلی باشد. کارشناسان بازار طلا معتقدند عرضه رسمی سکههای ۱۳۸۶ و ۱۴۰۳ از سوی بانک مرکزی، در کوتاهمدت باعث کاهش نوسان قیمتی و تثبیت سطح معاملات شود.
نقش مرکز مبادله در مدیریت بازار سکه
مرکز مبادله ارز و طلا اکنون بهعنوان مهمترین بستر رسمی برای عرضه سکه شناخته میشود. سازوکار این مرکز، علاوه بر کنترل سطح قیمتها، امکان رهگیری منبع و جریان خرید را فراهم میکند. به همین دلیل، هر مرحله از حراج سکه، دادههای ارزشمند و اثرگذار بر تحلیلهای کوتاهمدت بازار فراهم میکند.
جمعبندی و چشمانداز بازار
در مجموع، دو مرحله حراج سکه در ۱۴ و ۲۱ آبان ۱۴۰۴، همراه با پیشفروش جدید سکههای ضرب ۱۴۰۳، پیام روشنی از تغییر رویکرد سیاستی بانک مرکزی دارد:
هدف، مدیریت سمت عرضه و تقاضای طلا در چارچوبی شفاف است تا نوسانات مقطعی قیمتی کنترل شود و تعادل نقدینگی در بازار حفظ گردد. اگر این سیاست با تداوم عرضه منظم همراه شود، میتواند یکی از مؤثرترین ابزارهای تثبیت قیمت سکه در ماههای پایانی سال باشد.